De vergelijkende kostenmaatstaf , helder en transparant?

Al enkele jaren pleit de AFM voor een totaaloverzicht van kosten van beleggingsdienstverlening en beleggingsfondsen/producten, de zogenaamde total cost of ownership (TCO). Er lijkt nu schot in de zaak te komen. De Nederlandse vereniging van banken (NVB) wil vanaf 1 januari 2015 de belegger meer inzicht geven in de kosten door een vergelijkende kostenmaatstaf (VKM)  in te voeren. Deze maatstaf zou een inschatting van de kosten per beleggersprofiel moeten geven van de beleggingsdienstverlening vermogensbeheer of beleggingsadvies plus de geschatte kosten van de beleggingsfondsen/producten in de effectenportefeuille. Kritiek op het voorstel is er ook.

TCO en TER
Het liefste zou de AFM de TCO invoeren. Dit is voor de banken echter een brug te ver. In de TCO moeten echt alle daadwerkelijke gemaakte kosten, dus ook die van effectentransacties, worden meegenomen. Banken en fondshuizen zeggen (te) grote ICT-investeringen te moeten doen om de daadwerkelijke gemaakte kosten voor transacties voor de belegger te specificeren. Nu rapporteren de meeste fondsen en beleggingsproducten nog een total expense ratio (TER). Het woord ‘Total’  is in deze ratio ook misleidend, omdat hierin de gemaakte transactiekosten niet worden meegenomen. Eigen onderzoek heeft uitgewezen dat de totale kosten van fondsen hierdoor best eens kunnen verdubbelen. Het is ons nu nog onduidelijk of deze transactiekosten binnen de VKM helemaal niet worden meegenomen of dat er een inschatting wordt gemaakt.

Kritiek
Toch is er kritiek op het voorstel om de VKM in te voeren. Diverse marktpartijen en belangenorganisaties zoals de VEB vinden het een eerste stap in de goede richting maar zijn kritisch. Voornamelijk omdat het een inschatting per profiel betreft en ook de transactiekosten er waarschijnlijk niet in worden meegenomen. Zij vinden dat de AFM moet doorpakken en dat het ICT-excuus een vertragingstactiek is van de sector om zijn eigen belangen te verdedigen.

Transparantie
Transparantie lijkt een toverwoord in de vermogensbeheerbranche. Op bijna iedere website van iedere aanbieder is het woord terug te vinden. Helder, makkelijk te doorzien is de betekenis. De praktijk is anders. Onze ervaring is dat om het totale kostenplaatje compleet te krijgen je goed speurwerk moet verrichten en zelfs dan nog is het de vraag of je alle kosten boven water krijgt. Allesbehalve transparant dus. Wij zijn dan ook positief over het voorstel om de VKM in te voeren en zo de geschatte kosten per profiel en per beleggingsfonds/product op één plaats onder elkaar te vermelden. Cliënten kunnen bij een groot verschil de vermogensbeheerder hierop aanspreken. Wij snappen de kritiek ook, er kunnen nog stappen gemaakt worden. Echter zijn we er ook van overtuigd dat, zelfs al worden de transactiekosten niet in het overzicht meegenomen, veel beleggers schrikken als zij de (meeste) kosten onder elkaar opgesomd zien.